ارزیابی مدیریت پایدار اراضی کشاورزی استان آذربایجان شرقی (مطالعه موردی شهرستان ملکان)

هدف پژوهش حاضر ارزیابی مدیریت پایدار اراضی کشاورزی در شهرستان ملکان می­باشد. جامعه آماری شامل کشاورزان گندمکار بود که 162 نفر به روش نمونه­گیری خوشه­ای چند مرحله­ای انتخاب شده­اند. ابزار تحقیق پرسشنامه­ای بود که روایی آن بر اساس نظرات اساتید دانشگاه و کارشناسان جهاد کشاورزی شهرستان ملکان و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ (71/0) تأیید شد. روش سنجش پایداری نیز مبتنی بر ساخت شاخص ترکیبی به تفکیک مؤلفه­های شش­گانه مدیریت پایدار اراضی بود. نتایج ارزیابی سطح پایداری مدیریت اراضی مشخص کرد که 1/19 درصد از کشاورزان در وضعیت ناپایدار، 34 درصد نسبتاً ناپایدار، 5/26 درصد نسبتاً پایدار و 4/20 درصد در وضعیت پایدار قرار داشتند. نتایج ضریب همبستگی نشان­داد که ارتباط مثبت و معنی­داری بین متغیر­های سن و سابقه کار با مؤلفه­های پایایی و قابلیت پذیرش، میزان زمین و درآمد کشاورزی با مؤلفه­های پایایی، قابلیت پذیرش و دانش فنی، عملکرد گندم و میانگین مصرف کود شیمیایی با مؤلفه امنیت، تعداد قطعات اراضی با مؤلفه قابلیت پذیرش و میزان استفاده از ماشین­آلات با مؤلفه­های بهره­وری، پایایی، قابلیت پذیرش و دانش فنی وجود داشت. همچنین ارتباط منفی و معنی­داری بین متغیر­های درآمد غیرکشاورزی با مؤلفه بهره­وری و مصرف سموم شیمیایی با مؤلفه حفاظت دیده شد.